W bajkowym mieście karnawału włoskiego – w Wenecji…!

     Buon giorno! ;)

     W 2010r. jadąc z wycieczki z półwyspu iberyjskiego, uraczono mnie wizytą w jednym z najbardziej nieprawdopodobnych miast, jakie widziałam – we włoskiej Wenecji. Jest ona z pewnością jednym z najpiękniejszych i najczęściej odwiedzanych miast na świecie. W 1987r. została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Miasto to, położone na licznych wyspach Laguny Weneckiej, przyciąga niezliczone rzesze turystów, zwłaszcza w okresie wakacji oraz słynnego karnawału.

     Zacznę może od początku. Żeby dostać się do miasta z lądu stałego, trzeba dopłynąć niedużym promem. Krótki rejs po morzu może i byłby nudny, gdyby nie to, że wpływając powoli do kanałów oplatających Wenecję, podziwiać można budynki mieszkalne tamtejszych mieszkańców, przeróżne łódki i całą panoramę.

I tak, razem z Ewą i resztą wycieczkowiczów, dotarliśmy do wybrzeży miasta, do Kościoła Gesuati (Santa Maria del Rosario).

Ale zanim wejdziemy w głąb Wenecji, należałoby opowiedzieć, jak dokładnie wyrosło to miasto na wodzie? Otóż, tylko niektóre z weneckich domów powstały rzeczywiście na wyspach, resztę osadzono na wbitych w utwardzone dno laguny jodłowych i dębowych palach, które sprowadzano aż z lasów Dalmacji. Ustawiano je w kierunku spiralnym, zaczynając od środka, bardzo blisko siebie. Na palach kładziono modrzewiowe pomosty i dopiero na nich osadzano fundamenty z twardego kamienia. Metoda taka okazała się dość trwała. By utrzymać się na palach, weneckie domy nie powinny mieć więcej niż 2 piętra. I taka była przeważnie konstrukcja typowego weneckiego domu, w którym na parterze znajdowały się: kuchnia, kantor kupiecki, skład itp. (Wenecja była przecież miastem bogatych kupców i rzemieślników); natomiast na reprezentacyjnym pierwszym piętrze mieściły się apartamenty właścicieli. 

Od jakiegoś czasu mówi się jednak, że Wenecja umiera. I dzieje się to z dwóch kluczowych powodów:

•        Po pierwsze nie należy zapominać, że miasto leży na ziemi wykradzionej morzu, które od jakiegoś czasu zaczyna się o nie coraz bardziej upominać. Od XVIIw. poziom wody w mieście wzrósł o 60cm., a także coraz częściej Wenecja bywa też zalewana przez fale tzw. wysokiej wody. Istnieją więc obawy, że to wspaniałe miasto kiedyś naprawdę zniknie pod wodą.

•      Drugim poważnym problemem Wenecji jest coraz niższa liczba jej rodowitych mieszkańców. Głównym powodem ich masowego odpływu (oprócz problemu wysokiej fali i fatalnego stanu wielu budynków) są niezwykle wysokie ceny, które winduje napływ turystów. Jak podają statystyki, dziennie przybywa ich do Wenecji średnio 55 tysięcy!

Jak więc uratować Wenecję? Podobno nawet władze miasta maja z tym nie lada problem……..

Wchodząc do miasta przechodziliśmy przez pierwszy most – Ponte dell’Accademia, na którym rozciągał się piękny widok na największy kanał Grande, a przy jego ujściu na kościół Santa Maria della Salute. Ta niezwykła barokowa świątynia powstała jako wyraz wdzięczności Bogu za zakończenie epidemii dżumy i został zwieńczona ogromną kopułą. 

Aby dojść do placu św. Marka, musieliśmy minąć jeszcze parę innych, absolutnie cieszących oko i duszę miejsc. Przechodząc przez plac Campo Morosini

podziwiać można typową architekturę wenecką – wąskie uliczki,

zacienione okiennice,

mniejsze i większe mosty i mosteczki na mniejszych lub większych kanałach i kanalikach ;),

ciekawe wystawy sklepowe z włoskimi winami i elementami mocno zdobnymi,

kościół San Moise z Xw.!, z pełną przepychu barokową fasadą,

i w końcu urocze restauracje przy wodzie z gondolami.

Zatrzymajmy się na chwilkę przy gondolach. 

Są one najstarszym środkiem transportu w Wenecji. Prawdopodobnie używane były już w VII w. za czasów pierwszego doży weneckiego, czyli władcy. Aktualne gondole są koloru czarnego (choć nie zawsze tak było), bądź zmieniane kolorystycznie i ozdabiane na śluby czy pogrzeby. Jedynym zdobniczym elementem łodzi jest ferro, charakterystyczna ozdoba na dziobie. Według przepisów gondola powinna mieć 11 m długości i 1,45 m szerokości. Na pokład może wejść maksymalnie 6 osób, by gondolier mógł nią swobodnie manewrować. Dziś koszt wyrobu jednej gondoli to ok. 25 000 Euro, dlatego nie można się dziwić, że przepłyniecie się tą łódką tylko i wyłącznie w celach turystycznych, może się dla nas okazać horrendalnie drogie! My w każdym razie nie skorzystałyśmy ;) Zawód gondoliera przekazywany był najczęściej z ojca na syna. Niedawno jednak udało się dostać do tej profesji kobiecie. Tradycyjny strój gondoliera składa się ze: słomkowego kapelusza ze wstążką, charakterystycznej koszulki w pasy i czarnych spodni. Tutaj na zdjęciu widać takiego pana za nami w tle:

I w końcu doszłyśmy do Sestiere San Marco, czyli najbardziej znanej dzielnicy Wenecji. Jej serce stanowi plac św. Marka – wizytówka miasta. I chociaż mówi się, że sam Napoleon widział w placu najbardziej elegancki salon Europy, to dziś zastanawiać się można, ile z tej elegancji pozostało na ogromnym placu zdominowanym przez turystów, gołębie, handlarzy czy restauracje… Niemniej jednak, miejsce to jest fascynujące. Długi budynek z rzędem portyków, stanowiący północny bok placu, to tzw. Procuratie Vecchie – renesansowa konstrukcja, w której widoczne są ślady gotyku. Po drugiej stronie Procuratie Nuove. Można powiedzieć, że są to tak jakby krużganki placu.

Pomiędzy Prokuracjami Nowymi a bazyliką, wznosi się strzelista, 99-metrowa dzwonnica bazyliki – Campanile di San Marco, zawierająca 5 dumnie brzmiących dzwonów.

Na lewo od bazyliki znajduje się Torre dell’Orologio, czyli wieża zegarowa. Jest ona bardzo ciekawa, ponieważ jej zegar pokazuje nie tylko godziny, ale też fazy Księżyca i ruch Słońca po zodiaku. Powyżej znajduje się złocony posąg Madonny, a po jej lewej stronie małe drzwiczki, z których w tygodniu Wniebowstąpienia co godzina wychodzą anioł i Trzej Królowie, by pokłonić się Matce Bożej. Nad wszystkim dominuje złocona rzeźba lwa św. Marka na błękitnym gwieździstym tle. 

Jednak pora zatrzymać się przy budowli, która przykuwa największą uwagę. To oczywiście słynna bazylika św. Marka, z bogato zdobioną fasadą, która zachwyca ilością szczegółów i różnorodnością stylów. Kiedyś pełniła funkcje kościoła dożów, dziś miejskiej katedry. Patron bazyliki jest jednocześnie patronem miasta, a stał się nim, gdy przywieziono do Wenecji ciało św. Marka Ewangelisty, wykradzione / uratowane (?) z rąk barbarzyńców. Bazylika św. Marka ma układ typowej świątyni bizantyńskiej, jest wzniesiona na planie krzyża greckiego i zwieńczona 5 kopułami. Jest naprawdę wieeeelka i robi duuuuże wrażenie, gdyż jej fasada jest bardzo bogato zdobiona – obłożona marmurem i udekorowana licznymi mozaikami. Na zdjęciach również wnętrze bazyliki z ołtarzem.

Zaraz na prawo od wejścia do głównego bazyliki, przy Piazzetta di San Marco (placyku św. Marka) wznosi się dumnie Palazzo Ducale (Pałac Dożów). Od IXw. była to siedziba weneckich dożów i rządziło ich tu w sumie 102. Od strony nabrzeża pałac ma niezwykle piękne gotyckie fasady, trzykondygnacyjne. Na rzędzie bardziej masywnych dolnych portyków usytuowano loggie ze smukłymi kolumnami, zakończonymi ostrym łukiem i elementami ażurowymi. Kolumny ponoć symbolizują liczne pale z drewna, na których wspiera się Wenecja. Ostatnia kondygnacja wykonana została z białego i jasnoróżowego marmuru, a całość wieńczy ażurowa attyka.

Tu jeszcze zdjęcie z nabrzeża na placyk św. Marka i od lewej: dzwonnica, wieża zegarowa, bazylika św. Marka i Pałac Dożów.

I pan o wielkim talencie przedstawiający weneckie gondole na kanałach oraz pałac Dożów. Nie mogłam się oprzeć, by nie sfotografować tak żmudnej i idealnej pracy artysty.

Placyk św. Marka wieńczą dwie kolumny z XIIw., a na ich szczytach św. Teodor i lew św. Marka. Zatrzymam się przy skrzydlatym lwie, który jest symbolem miasta. Lew opiera przednią prawą łapę na otwartej księdze z łacińskim napisem "Pax tibi Marce evangelista meus", czyli "Pokój z Tobą Marku, Ewangelisto mój". Jest przede wszystkim symbolem wiekowej niezależności i potęgi miasta. Nie bez przyczyny więc, podczas festiwalu filmowego w Wenecji, główną i najbardziej prestiżową nagrodą są właśnie tzw. Lwy Weneckie.

Z nabrzeża placyku obejrzeć można nie tylko przycumowane gondole i piękny widok na morze, 

ale także maleńką wyspę na przeciwko miasta - San Giorgio Maggiore, która wzięła swoją nazwę od wznoszącego się tu benedyktyńskiego kompleksu klasztornego o tej samej nazwie.

Ponte dei Sospiri, czyli Most Westchnień z 1602r. łączy Pałac Dożów, w którym znajdowała się siedziba Inkwizycji z Prigioni Nuove, więzieniami leżącymi po drugiej stronie kanału Rio di Palazzo. Tym właśnie mostem prowadzeni byli m. in. skazani na śmierć, którzy według legendy, wzdychali ciężko, po raz ostatni spoglądając na Wenecję poprzez okienka mostu. Z tego dużego mostu (kto mnie odnajdzie?;))

spoglądać można już na Most Westchnień. Nieszczęśnicy przez te maleńkie ażurowe okienka naprawdę niewiele już mogli zobaczyć.......

Tu jeszcze kilka ujęć na mosty i kanaliki, 

gondole i uliczki,

czy na drewniane pale wbite w wodę i kopułę kościoła Santa Maria della Salute.

A teraz kilka słów o karnawale weneckim. 

Obchody karnawału w Wenecji należą do najbardziej znanych na świecie i niezwykle widowiskowych. Pierwsza wzmianka o karnawale (carnevale) pochodzi już z 1094r., a odbywał się on ku czci boga Bachusa. Tradycja ta pozwalała raz w roku zawiesić na krótki czas panujący porządek społeczny i wszystkich obywateli poddać niczym nie skrępowanej wesołej zabawie. Pod kostiumami i maskami zatracały się normalne role społeczne, pełnione funkcje i stanowiska, status, wiek i płeć. Na ulicach królowała muzyka, występy artystów, handel słodyczami i innymi towarami sprowadzanymi z całego świata czy spektakle teatralne. Zaś produkcja masek, niejednokrotnie małych dzieł sztuki, była normalnym rzemiosłem, a ich wykonawcy mieli swój statut i stanowili część cechu malarzy. Obecnie karnawał trwa ok. 2 tygodni. Ach, jak przyjemnie byłoby przenieść się choć na chwilę do takich czasów...... Tymczasem my mogliśmy pooglądać te kunsztownie wykonane maski jedynie na straganach, ale i tak było na co popatrzeć!

I tak nasza mała włoska wycieczka powoli dobiegała końca. Z serca Wenecji przenieśliśmy się jeszcze tylko na kamienny most Ponte del Rialto, na którym szczególnie charakterystyczne i malownicze są ciągnące się po obu jego stronach kramy.

Wracając posiliłyśmy się z Ewą jeszcze typową włoską pizzą, która, o dziwo! wcale wyśmienitym smakiem nas nie powaliła (a szkoda......). Dobrze, że wino nadrobiło ;)

     I tak oto ta nierzeczywista Wenecja, poprzecinana setkami kanałów, w których wodach odbijają się fasady domów, ujęła nas, wciągnęła, a my wycisnęłyśmy z niej tyle, ile się da. A da się na pewno jeszcze dużo więcej, ale na to potrzeba by było dużo czasu, którego my niestety nie miałyśmy. Więc, jeśli ktoś z Was ma ochotę zobaczyć ten przykład miasta - republiki, stolicy sztuki, teatru, muzyki i malarstwa, to koniecznie musi zagospodarować przynajmniej kilka dni (ale i kilka dobrych Euro) na Wenecję. 

      Odpoczywaj w słońcu, poznaj historię Włoch, które zapoczątkowały europejskość, wypij espresso, spróbuj wyśmienitego wina, popodziwiaj zachwycającą architekturę, skosztuj makaronów czy pizzy, zwiedzaj bez końca, po prostu zakochaj się w Wenecji, we Włoszech!!!

Arrivederci! ;)